Pod enigmatycznym hasłem Słowiańska Wieża Babel kryje się bogata treść. W ciągu najbliższego tygodnia w ramach festiwalu czekają nas m.in. konferencja naukowa, ale też spotkania, debaty, warsztaty, wystawy, a nawet powołanie Wolnej Republiki Žižkov.

Organizatorem przedsięwzięcia jest Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Toteż wszystkie wydarzenia odbywać się będą w Collegium Maius UAM oraz gościnnych progach współorganizatorów: Bibliotece PTPN i przestrzeniach CK Zamek.

Symbole

Festiwalowa Wieża Babel to - według wizji organizatorów - symbol wielojęzyczności i kulturowego bogactwa. Przywołują oni liczne literackie skojarzenia i konteksty tytułowego symbolu. Przypominają, że Jorge Louis Borges "diagnozując współczesny świat, stworzył koncept Biblioteki Babel", że dla Jacquesa Derridy "Wieża Babel jest architektoniczną figurą translacji i powtórzenia, a więc wieżą uniwersalnego systemu językowego", a wreszcie Roland Barthes "wskazuje na rewers wieży Babel i dowodzi, że pomieszanie języków, wewnętrzna polifonia to źródło przyjemności, a Wieża Babel nie jest tragedią ludzkości, ale jej mitem założycielskim oraz gwarantem istnienia kultury". Prawda, że ciekawe skojarzenia i inspiracje? Zwłaszcza dla tych, którzy myślą o perspektywie wspólnotowej, o dialogu międzykulturowym, międzypokoleniowym, międzyśrodowiskowym.

Ocalą nas słowa

Ważnym punktem festiwalu będzie konferencja naukowa oraz wykłady, m.in. prof. Iriny Adelgejm z Rosyjskiej Akademii Nauk "Ocalą nas słowa.... Powieść jako autoterapia" oraz "Conflict Stonesi. Edukacja jako instrument wojny ideologicznej  w Bośni i Hercegowinie" profesora Nenada Veličkovića. Zaplanowano też m.in. projekcję filmu "Na wieży Babel" w reżyserii Marii Wróż-Prusiewicz oraz spotkanie z udziałem prof. Anny Legeżyńskiej, dr Piotra Pławuszewskiego i reżyserki.

Interesująco zapowiada się spotkanie "Dokument historyczny à la Bartosz Konopka". Jego główny bohater to ceniony reżyser filmów dokumentalnych i fabularnych, scenarzysta, autor nagradzanego na wielu prestiżowych festiwalach, nominowanego do Oskara "Królika po berlińsku". Spotkanie z reżyserem poświęcone będzie jego twórczości dokumentalnej, nietypowej perspektywie w opowiadaniu o przeszłości, oryginalnemu spojrzeniu na dokument historyczny. Twórca zdradzi też nieco szczegółów dotyczących nowego projektu filmowego, nad którym pracuje.

Trójkąt

Szczególnie interesująco zapowiada się debata "Trójkąt (środkowo?) europejski", której gośćmi będą Jurij Andruchovycz, Andrzej Stasiuk i Jachym Topol.

Andrzeja Stasiuka nie trzeba specjalnie przedstawiać, to jedna z najważniejszych postaci polskiej literatury ostatniego ćwierćwiecza. Pisarz, eseista, publicysta, swego czasu także poeta, a od lat również wydawca, autor tak ważnych książek jak "Mury Hebronu", "Opowieści galicyjskie", Dukla", "Jadąc do Babadag" czy "Wschód".  Właściciel wydawnictwa Czarne, laureat nagrody Kościelskich, Nike, Nagrody Literackiej Gdynia oraz wielu innych laurów. W tych dniach ukazuje się jego najnowsza książka "Osiołkiem".

Jurij Andruchowycz to wybitna postać literatury ukraińskiej, już ponad dwie dekady temu  publikowano w Polsce jego wiersze z czasów słynnej grupy poetyckiej BuBaBu, a również powieści i eseje. Znaczną część jego twórczości publikuje w Polsce wydawnictwo Czarne. Tutaj też m.in. publikowana była twórczość Jachyma Topola, czeskiego prozaika i publicysty. Wszyscy trzej określeni zostali jako "przyjaciele, wywrotowcy, odrzucający sztuczne podziały, poszukiwacze prawdy o europejskiej tożsamości. Obserwatorzy i włóczędzy, piszący o przemierzaniu drogi i przemierzający drogi, by pisać". W trakcie zamkowego spotkania będą dyskutować o Wschodzie, brunatniejącej Europie i micie Europy Środkowej. Rozmowę poprowadzi Agata Firlej.

Cafe Europa

Inną debatę, pod hasłem Café Europa poprowadzi Krzysztof Czyżewski - współtwórca Ośrodka Pogranicze sztuk, kultur, narodów w Sejnach, Fundacji Pogranicze oraz Międzynarodowego Centrum Dialogu w Krasnogrudzie. Café Europa to swego rodzaju  latająca kawiarnia literacka, której pomysł pojawił się w odpowiedzi na potrzebę stworzenia forum dyskusji i twórczej współpracy pisarzy i artystów, którzy spotkali się po raz pierwszy podczas wojny w byłej Jugosławii. Udział wezmą Radoslav Petković, Milet Prodanović, Ivana Sajko, Nenad Veličković.

W trakcie festiwalu przewidziano także warsztaty translatologiczne: "Wokół A Clockwork Orange Anthony'ego Burgessa" oraz warsztaty Budowniczych Mostów. Pierwsze z wymienionych poprowadzi Patrick Corness, profesor przekładu z Uniwersytetu Coventry. Warsztaty Budowniczych Mostów to prowadzone przez Krzysztofa Czyżewskiego zajęcia interkulturowe, podczas których "podjęta zostanie problematyka komunikacji, dialogu, gościnności, obcości, wykluczania, budowania mostów we współczesnym alienującym się świecie".  

Žižkov

Do kategorii zdarzeń niebanalnych będzie należało otwarcie Konsulatu Wolnej Republiki Žižkov w Poznaniu, które nastąpi 28.10 o g. 16.30 w holu Collegium Maius UAM przy ul. Fredry 10. Pomysłodawcą tego (happeningowego) przedsięwzięcia jest "ambasador i opiekun idei Wolnej Republiki Żizkow (Svobodná republika Žižkov), samozwańczy prezydent Republiki, Pavel Trojan". Ten praski slawista i polonista jest, jak informują organizatorzy festiwalu, autorem artykułów o Żiżkowie, twórcą serwisu informacyjnego www.zizkov.info. Žižkov to część Pragi mniej znana od okolic zwiedzanych zazwyczaj przez turystów, a jej malowniczość znaczona jest m.in. "kultowymi" knajpkami oraz legendami, że to tu właśnie powstawała w głowie Jaroslava Haska idea opowieści o dzielnym wojaku Szwejku.

Spotkanie z Pavlem Trojanem zatytułowane "Praga nieznana" oraz projekcję filmu "Miłość w kroplach deszczu" zaplanowano w Sali Teatralnej Collegium Maius 28.10 o g. 17.

Tomasz Janas

• Festiwal Słowiańska Wieża Babel
• 26-28.10