Film dokumentujący projekt Fundacji Pogranicze „Tratwa Muzykantów – nowa generacja”. „Tratwa” jest spotkaniem muzycznym poświęconym środkowoeuropejskiej kulturze jidysz.

Początkiem idei projektu było spotkanie młodzieży z sejneńskiej Orkiestry Klezmerskiej ze znakomity  klarnecistą Davidem Krakauerem. Do Sejn przyjeżdżali wtedy amerykańscy muzycy, mieszkający głównie w Nowym Jorku, potomkowie żydowskich emigrantów z Europy Wschodniej, którzy miejsca urodzenia swoich rodziców czy dziadków znali tylko z opowieści rodzinnych. Dzięki „Tratwie”, często po raz pierwszy poznawali okruchy świata, w którym zrodziła się kultura jidisz wraz z muzyką klezmerską, której graniu się poświęcili, twórczo łącząc ją z innymi nurtami muzycznymi, takimi jak jazz czy hip-hop, dzięki czemu nabierała nowych brzmień i ciągle pozostawała żywa. Klezmerzy zawsze byli ludźmi pogranicza, trudno sobie więc wyobrazić aby w Ameryce pozostali głusi na twórcze współistnienie z muzycznym sąsiedztwem. Uczestnikami prowadzonych przez nich warsztatów i wykładów byli muzycy z krajów Europy Środkowowschodniej – z Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rosji, Rumunii czy Węgier – których „tratwa” zabierała w podróż do świata przed Zagładą, do muzyki dziś prawie całkowicie nieobecnej w ich pejzażu kulturowym, a która przecież jeszcze niedawno stanowiła istotną część duchowości miast i miasteczek, w których wyrastali.

Osobne znaczenie miał fakt, że spotkanie odbywało się w małym miasteczku, ongiś w dużej części zamieszkiwanym przez społeczność żydowską, w cudem ocalałych Białej Synagodze i Starej Jesziwie, przed publicznością w dużej mierze złożoną z dawnych współmieszkańców i sąsiadów Żydów wschodnioeuropejskich. Gospodarzami „Tratwy” są niezmiennie młodzi Polacy, Litwini, Rosjanie z Sejn, którzy obecnie na fundamencie tradycji tworzą nowoczesną muzykę klezmerską.

Zeszłoroczna edycja „Tratwy muzykantów” zbudowana była na nowym, innym niż poprzednie, wektorze podróży. Symbolicznie wyraża go sformułowanie „nowa generacja”. Odnosi się ono do niezwykle ciekawego zjawiska kulturowego, które można by nazwać nową muzyką żydowską rodzącą się w Europie. Trwający ponad dwie dekady proces transmisji kulturowej, której kierunek wyznaczał umownie wektor Nowy Jork – Sejny i w który wpisywały się poprzednie edycje „Tratwy”, zaowocował powstaniem nowych nurtów poszukiwań artystycznych na rodzimym gruncie europejskim. Koryfeuszami tej „nowej generacji” są muzycy, często o korzeniach żydowskich, choć niekoniecznie, oddani twórczym eksploracjom na pograniczu żydowskich tradycji kulturowych (klezmerskiej, sefardyjskiej, chasydzkiej i in.) i bardzo nowoczesnych form muzycznych, niestroniących od eksperymentu, elektroniki czy improwizacji free jazzowych. To właśnie oni byli przewodnikami podróży do nowego brzegu, ku któremu kurs wzięła „Tratwa muzykantów”. 

W filmie wystąpili:

Małgorzata Sporek-Czyżewska
prof. Michael Steinlauf
HA – TICHONA: Mikołaj Trzaska, Steve Swell, Olie Brice, Mark Sanders
NEFESH: Raphael Rogiński, Cigdem Aslan, Tahir Palali, Peter Ole Jorgensen
SOLO: Paweł Szpura, Paul Brody
ORKIESTRA KLEZMERSKA TEATRU SEJNEŃSKIEGO: Sylwia Olszewska, Marta Gołkowska, Dominika Korzeniecka, Bartek Bizio, Rafał Dziemitko, Karol Dziemitko, Patryk Masłowski, Piotr Janiec, Kacper Szroeder, Maciej Soronko, Marcin Dąbrowski, Stanisław Czyżewski, Michał Moniuszko, Tomasz Stawiecki, Wojciech Szroeder

Reżyseria: Kuba Kossak
Zdjęcia, montaż: Kuba Kossak
Dźwięk na planie: Patrycja Rewerska
Udźwiękowienie: Marcin Lenarczyk
Tłumaczenie: Piotr Maj, Piotr Kaliński

Premiera filmu odbędzie się w środę 13 lipca o godz. 19.00 w Białej Synagodze.

wtorki

lipiec:  19, 26 
sierpień: 2, 9 
godz. 16.00

wstęp wolny