W "Zeszytach Chorzowskich" wydawanych przez Muzeum w Chorzowie ukazał się tekst Krzysztofa Czyżewskiego pt. Małe centrum świata.

 14 października 2016 r. w auli II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Łomży odbyła się uroczystość wieńcząca 27. edycję Konkursu o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera. Nagrodę I stopnia w imieniu Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach odebrał jego współtwórca i animator Krzysztof Czyżewski. Uroczystościom, które odbyły się pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego oraz Urzędu Miasta w Łomży, towarzyszyła konferencja naukowa „Polska otwarta czy zamknięta?”. Głównym organizatorem przedsięwzięcia było – tradycyjnie już – Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze „Stopka”. Przed konferencją, a już po rozdaniu nagród, w imieniu własnym i laureatów wystąpił Krzysztof Czyżewski ze słowami namysłu, które otwierają bieżący, 17 tom „Zeszytów Chorzowskich”. W ostatnich latach kilkakrotnie był on gościem chorzowskich konferencji „Medium Mundi”, organizowanych w latach 2003 – 2015 i zamkniętych w 2016 r. promocją ostatniego tomu zatytułowanego W kręgu Medei. Inny – Obcy – Swój (Chorzów 2016). Ich idea, będąca owocem afirmacji małych centrów świata, twórczo spotyka się z dokonaniami Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” i podobnymi ideami, jak chociażby tą, której emanacją jest Stowarzyszenie „Stopka”. Chorzowianie w tym samym czasie często odwiedzali Krasnogrudę i tamtejszy Miłoszowy dworek, gdzie wartości współistnienia kultur i narodów oraz pielęgnowanie afirmatywnych postaw wobec Innego rozwija się konsekwentnie na przestrzeni już ponad ćwierćwiecza (…) Nasz periodyk to pismo o charakterze interdyscyplinarnym, mocno zwrócone w stronę idei pogranicza, skupiające – mamy nadzieję – uwagę Czytelnika wokół „małych centrów świata”, wśród których znajdują się i Chorzów, i Śląsk... To w przestrzeni owych centrów odnotowujemy wydarzenia, biografie, zjawiska, doświadczenia, które od dwudziestu lat staramy się ujmować w naukowe i eseistyczne narracje. A rozpoczął te starania – na naszych łamach – Zbigniew Kapała. Tekst autorstwa wieloletniego redaktora naukowego „Zeszytów Chorzowskich” oraz szkic poświęcony jego twórczości są zatem kolejnymi po wprowadzającym artykule Krzysztofa Czyżewskiego Małe centra świata, co stanowi zamysł świadomy. Wszystkie bowiem razem tworzą swoistą część wspólną większej całości (…)

Tadeusz Sławek, komentując widzenie małych centrów świata pióra Krzysztofa Czyżewskiego, pisał: „[...] tekst podejmuje zagadnienie miejsca jako egzystencjalnego wyzwania człowieka. To istotny temat z kilku powodów. Po pierwsze, zwraca uwagę na konieczność poważnego (a nie czysto pragmatycznego i politycznego) potraktowania lokalności. Po drugie, uczy także (a w naszej na ogół wysoce etatystycznej polityce) mądrego regionalizmu. Choć w tekście słowo to nie pada, jednak wyraźnie odczytujemy go jako zachętę do praktykowania myślenia regionem. Region jako rodzaj myślenia – oto, co postuluje Autor. Po trzecie, postulat ten wyraźnie zaznacza prymat etyki nad polityką oraz dobra/sprawiedliwości nad prawdą (nader często nadużywaną, zwłaszcza ideologicznie i traktowaną jako narzędzie pognębienia adwersarza)”. Artykuł Krzysztofa Czyżewskiego, włączony niejako w narrację o dorobku Zbigniewa Kapały, wpisuje się zatem w zasadniczą linię programową naszych działań, staje się potwierdzeniem, że stanowią one integralną część snutej od lat ze starannością refleksji w wielu polskich ośrodkach naukowych i popularyzujących naukę. Wśród nich znajduje się Krasnogruda, Łomża, Sejny i Chorzów...

Fragment słowa Od Redakcji autorstwa Jacka Kurka

Pobierz / Download

• Małe centrum świata "Zeszyty Chorzowskie" (5385.6 kB)