Pogranicze na Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie
Wielokulturowość, połączenia pomiędzy odmiennymi kulturami to temat warsztatu "Obcowanie" prowadzonego przez Krzysztofa Czyżewskiego oraz wystawy "Niewidzialny most" prezentowanych przez Pogranicze podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie 27 czerwca - 31 lipca 2016.
"Niewidzialny most" to podróż w głąb pomięci o pograniczu – miejscu, w którym człowiek wykracza poza samego siebie, spotyka innych i próbuje budować społeczność opartą na dialogu . Most wymaga poświęcenia a czy będzie to doświadczenie oczyszczające, czy wręcz przeciwnie – destruktywne, zależy od wiedzy nabytej podczas budowania mostu, poznawania sekretów jego konstrukcji. Innymi słowy – efekt zależy od zrozumienia i nauczenia się sztuki współistnienia z innymi.
Historia pełna jest uszkodzony mostów – na granicach religijnych, narodowościowych i społecznych. Ewolucja sztuki budowania mostów, prowadząca do dialogu, pojednania i umacniania więzów społecznych to wyzwanie współczesnego świata, doświadczającego kryzysu na polu wielokulturowej koegzystencji. W jaki sposób możemy wykorzystać własne dziedzictwo i doświadczenie aby tworzyć kulturę solidarności w świecie wzrastających podziałów, nierówności i wykluczenia?
Nazwa programu nawiązuje do książki Italo Calvino pt. Niewidzialne Miasta, podkreślając niematerialny wymiar sztuki budowania mostów: pracy nad tym, co ludzkie, co tworzy tkankę łączną wartości społecznych oraz solidarności. Most to otwarta i niekompletna struktura, to sekret wymagający swoistego „kodu dostępu”, który można uzyskać poprzez doświadczenie duchowe, historię, kulturę pamięci i empatii – coś,
czego nie można kupić, a na co trzeba zapracować.
Wystawa składa się z kilku elementów złożonych w jedną polifoniczna opowieść – poezji, rzeźby, fotografii, filmu a także smaków i zapachów. Po wernisażu odbędą się warsztaty, których tematem będzie budowanie opowieści niewidzialnego mostu, w tym tworzenie „krakowskiej zeugmy” – w oparciu o udział i doświadczenie uczestników.
Niewidzialny most wystawa
Prowadzący Krzysztof Czyżewski
Wernisaż, 27.06.2016, godz. 13:00
Miejsce CKŻ, ul. Meiselsa 17
Organizator Stowarzyszenie Festiwal Kultury Żydowskiej
Wstęp wolny
Krzysztof Czyżewski, Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach
Aranżacja wystawy: Wiesław Szumiński
"Diaspora jest światem"
Diana Pinto (IT), Konstanty Gebert (PL), Krzysztof Czyżewski (PL), Maged Sahli (PL), prowadzenie: Adam Szostkiewicz (PL)
RODZAJ WYDARZENIA debata
DATA 28.06.2016, godz. 14:00
MIEJSCE CKŻ, ul. Meiselsa 17
JĘZYK PL na ENG
ORGANIZATOR Stowarzyszenie Festiwal Kultury Żydowskiej
WSTĘP WOLNY
Na naszych oczach pęka, zmienia się i dryfuje Europa. Tektoniczne ruchy ludów z Bliskiego Wschodu i Afryki odmieniają oblicze tego skrawka ziemi, który żył złudnym przekonaniem, że coś jest dane raz na zawsze. Otóż nigdy i nigdzie.
Istotą zmian są powstające wciąż i na nowo diaspory. Im bardziej nieuniknione, z tym większą wrogością traktowane. A przecież nie ma i nie będzie innego świata, jak tylko świat Diaspor. Wszyscy jesteśmy uchodźcami, bo diaspora to nie tylko zmiana fizycznej przestrzeni, ale coś ważniejszego – gra, walka z własną świadomością, w gruncie rzeczy nieustanna tęsknota. „Jesteś tam – powiada Rabbi Nachman z Bracławia – gdzie są twoje myśli. Upewnij się, czy twoje myśli są na pewno tam, gdzie chcesz, aby były”.
Zaproszeni do debaty goście będą mówili o swoim własnym doświadczeniu bycia w Diasporze, o nadawaniu nowego wymiaru i znaczenia miejscom, w których uchodźcy tworzą Diasporę, o wyższości świata kulturowego pluralizmu nad światem zbrodniczej nienawiści do wszystkiego, co inne i obce. O dzisiejszym świecie, wreszcie, który zdaje się nieuchronnie przechodzić do historii. I oby nasze rozumienie świata – żydowskie, muzułmańskie i chrześcijańskie – uświadomiło nam nieodwołalnie, że to Diaspora jest światem, a centrum świata jest w każdym z nas, wiecznych tułaczy tego świata. I że wciąż musimy się uczyć te światy szanować.
W debacie udział wezmą:
Maged Sahly (PL) – dziennikarz palestyńskiego pochodzenia, badacz polityki i socjologii. Magister polityki i nauk społecznych, obecnie pracuje nad pracą doktorską nt. transformacji systemu politycznego: od dyktatury do demokracji (polski przykład dla Syrii). Autor opracowań dotyczących integracji społeczności arabskich w strukturach społeczeństw lokalnych w Europie.
Diana Pinto (IT) – doktor historii, absolwentka Harvard University, pełniła funkcję konsultanta ds. krajów Europy wschodniej i byłego Związku Radzieckiego przy Radzie Europy. Jest współzałożycielką Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych. Wydała wiele publikacji poświęconych kwestiom transatlantyckim oraz życiu żydowskiemu we współczesnej Europie, w tym szeroko komentowany program A new Jewish identity for post-1989 Europe (1996). Urodzona we Włoszech, obecnie mieszka w Francji.
Konstanty Gebert (PL) – dziennikarz, psycholog, tłumacz, działacz społeczny. Współzałożyciel Żydowskiego Uniwersytetu Latającego, powstałego w 1971r., w ramach którego do 1981 organizowano spotkania o historii i kulturze żydowskiej. Autor publikacji poświęconych problematyce żydowskiej, pamięci o Zagładzie, antysemityzmowi. Założyciel miesięcznika „Midrasz”, felietonista i komentator „Gazety Wyborczej”.
Krzysztof Czyżewski (PL) – animator kultury, praktyk idei, eseista, współzałożyciel Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, Fundacji Pogranicze oraz Międzynarodowego Centrum Dialogu. Wraz z zespołem „Pogranicza” zaprojektował i wdrożył wiele programów społecznych poświęconych dialogowi międzykulturowego. Wykładowca wielu uniwersytetów w Polsce i na świecie, m. in. Uniwersytetu Warszawskiego, Berkley University, Harvard University.
Adama Szostkiewicz (PL) – dziennikarz tygodnia „Polityka”, gdzie publikuje na tematy międzynarodowe oraz społeczno-religijne. Tłumacz z języka angielskiego, działacz opozycji w okresie PRL. Członek Rady Języka Polskiego, Polskiego Oddziału PEN Clubu oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Laureat nagrody im. Mordechaja Anielewicza za działalność w zwalczaniu ksenofobii i antysemityzmu oraz utrwalanie tolerancji.
"Obcowanie"
Nasza wspólnotowość przeżywa głęboki kryzys. Rozpaczliwie poszukujemy kozła ofiarnego, pod ręką mając imigrantów i podejrzliwie spoglądając na muzułmanów. Nie zbudujemy racjonalnego gruntu dla przyszłości okopując się na własnym brzegu. Stoimy obecnie w obliczu bardzo wielu realnych problemów, w tym ekologicznych, demograficznych czy społecznych, dla których rozwiązań trzeba szukać tak na gruncie moralnym, jak i ekonomicznym. To, co je wszystkie łączy to fakt, że żadnego z nich nie da się rozwiązać „w pojedynkę”. Możemy tego dokonać jedynie wspólnie z innymi, obejmując tu i teraz – bez uciekania od rzeczywistości, która wystawia na próbę nasze wyobrażenia o niej – całe sąsiedztwo i udzielając gościny. W tym stwierdzeniu nie chodzi o doraźne uzasadnienie potrzeby zmierzenia się z wielką falą przychodźców (licentia poetica prof. Jerzego Bralczyka), która wywołała europejski kryzys. Chodzi o odwieczną tajemnicę wspólnoty, która ustanawia się w pełni tylko dzięki obecności obcego.
Prowadzący wykład Krzysztof Czyżewski
29.06.2016, godz. 14:00
Miejsce CKŻ, ul. Meiselsa 17
Język PL na ENG
Organizator Stowarzyszenie Festiwal Kultury Żydowskiej
Wstęp wolny
