O Pograniczu w kwartalniku POLONIA NOWA Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji
nr12, 2013 rok,
POGRANICZE NARODÓW Około 20 km od Suwałk leży miasteczko Sejny, niedaleko granicy polsko – litewskiej. Mieszkją w nim Polacy, Litwini i Rosjanie - starobrzędowcy, a przed II wojną światową żyli tu także Żydzi, Cyganie/Romowie, Niemcy, Białorusini i Tatarzy. Losy historii nie były łaskawe dla tych mniejszości i pewnie wartościowa spuścizna wielokulturowej wspólnoty uległaby zapomnieniu gdyby nie powstały na początku lat 90- tych Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów“, którego działacze podjęli wyzwanie ocalenia od zapomnienia wartości kulturowych z minionej epoki. Duszą, sercem i motorem Ośrodka i jego działalności jest Bożena Szroeder, którą mieliśmy przyjemność spotkać. Spotkanie z nią to nie był zwykły punkt programu, który odbył się w byłej synagodze żydowskiej. W niezwykle ekspresyjny sposób pani Bożena przedstawiła działalność Ośrodka i pracę z dziećmi i młodzieżą, które w tej działalności odgrywają główną rolę. To dzieci były zaangażowane w zbieranie informacji, materiałów i pamiątek z minionego okresu. Na tej podstawie powstały „Kroniki Sejneńskie“, spektakl stworzony wspólnie przez grupę młodych ludzi różnych narodowości i wyznań. W spektaklu grupa nastolatków snuje opowieści słowami swoich dziadów i pradziadów o pięknej Racheli która zmarła na suchoty, o taborach cygańskich, o dziadach spod kościoła i o żydowskim dziecku ocalonym od śmierci. Scenerią jest model dawnego miasteczka Sejny czyli makieta składająca się z domków glinianych wykonanych przez dzieci. „Kroniki Sejneńskie“, grane od 14 lat przy zaangażowaniu zmieniających się młodych aktorów były prezentowane na Litwie, w Bośni, Niemczech, Danii i przez dwa tygodnie w Teatrze La MaMa w Nowym Jorku.
KOMU BAJKA, KOMU? Polecamy odwiedzenie strony http://pogranicze.sejny.pl i zapoznanie się z działalnością Ośrodka, a pod zakładką “Warsztaty” wejść na “Pracownię Kronik Sejneńskich” gdzie można zobaczyć kolekcję bajek zrobionych przez dzieci pod okiem profesjonalnych animatorów. Rzucamy hasło dla naszej szwedzkiej Polonii: jak możemy skorzystać z doś- wiadczeń Ośrodka Pogranicze i wykorzystać je na „własnym podwórku“? Bajki te są dostępne w wersji polskiej i z angielskimi napisami i jeśli ktoś chciałby je wykorzystać do pracy z dzieć- mi, prosimy o kontakt z redakcją. n Tekst i zdjęcia TERESA SYGNAREK Bożena Szroeder w ekspresyjny i ciepły sposób opowiedziała nie tylko o działalności Ośrodka Pogranicze ale przedstawiła także prace artystyczne dzieci znajdujące się na stałe w Białej Synagodze, miejscu spotkań Ośrodka. Stała ekspozycja wystawowa: pamiątki odnalezione przez dzieci (zdjęcie powyżej) i makieta starego miasteczka Sejny (zdjęcie poniżej), wszystko wykonane przez dzieci i młodzież sejneńską.