Cafe Europa w Sarajewie. Tematem przewodnim jest problematyka dialogu międzykulturowego, zerwanych mostów, uchodźców i emigrantów, nowego oblicza współczesnej tożsamości kulturowej Europy. Szukamy także odpowiedzi na pytanie, co charakteryzuje pokolenie Bośni i jaka lekcja wynika z tego doświadczenia dla Europy dzisiaj.

Sympozjon „Nowa Agora” 
Spotkanie pisarzy “Café Europa – pokolenie Bośni” 
9-12 czerwca 2006 
Sarajewo, Bośnia i Hercegowina 

W Europie mówi się coraz częściej o kryzysie społeczeństwa wielokulturowego. W obliczu nowych fal uchodźców i emigrantów, bliskiego styku z islamem i innymi kulturami, odradzaniu się starych urazów na tle narodowościowym czy religijnym, jesteśmy świadkami odradzania się postaw wrogich innemu, wrogich dzieleniu wspólnych wartości i wspólnego życia w zróżnicowanym kulturowo społeczeństwie. 

Czy jesteśmy świadkami zaniku agory w nowoczesnych, wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych? W oblężonym Sarajewie obiektem nienawistnych ataków ideologów „czystości krwi” była czarszija, rynek, miejsce spotkań i wymiany, kulturowy palimpsest, bliskie sąsiedztwo kościoła, cerkwi, synagogi i meczetu, królestwo Sarajlji – obywatela wielokulturowego miasta. Czarszija dobrze współistniała z okalającymi ją mahalami - dzielnicami łacińską, muzułmańską, prawosławną, żydowską, cygańską... Żywiła się ich odrębnością, zachowaniem odmiennych tradycji. Jednocześnie stanowiła niezbędne spoiwo dla ich współistnienia, wytwarzała kulturę dialogu, która oddziaływała na etos życia codziennego. 

W Europie dzisiaj chlubimy się różnorodnością kulturową, walką o zachowanie odrębnych tożsamości. Czy jednak posiadamy przy tym agorę i kulturę dialogu jej towarzyszącą? A jeśli nie, to jak możliwe jest jej odrodzenie? Czy potrzebujemy dzisiaj Nowej Agory? Czy nie stoi to w sprzeczności z tak silnym naciskiem na różnorodność i odrębność? Jakie są źródła dzisiejszego kryzysu wielokulturowości i jakie drogi wyjścia z niego? 

To niektóre z zasadniczych pytań i zagadnień, którym poświęcony będzie Sympozjon „Nowa Agora”. 
Celem spotkania jest: 
· Włączenie nowoczesnej refleksji humanistycznej do działań, których celem będzie odrodzenie „nowej agory” w wielokulturowych społeczeństwach europejskich, 
· Wypracowanie nowego paradygmatu dialogu jako fundamentu wspólnej Europy w XXI wieku 
· Sformułowanie przesłania do pokolenia młodych Europejczyków, żyjących w czasie globalizacji i kryzysu wielokulturowości 
· Wypracowanie formuły spotkań-sympozjów, które będą kontynuowane w różnych częściach Europy w ramach współpracy organizacji partnerskich. Współpraca będzie prowadzona również poprzez publikacje, stronę internetową i in. 

“Café Europa” Idea latającej kawiarni literacko-artystycznej została wypracowana przez Krzysztofa Czyżewskiego w odpowiedzi na potrzebę stworzenia forum dyskusji i twórczej współpracy pisarzy i artystów, którzy spotkali się po raz pierwszy podczas wojny w byłej Jugosławii. Dla twórców takich jak Aleš Debeljak z Lublany, Chris Keulemans z Amsterdamu, Peter Jukes z Londynu, Mileta Prodanović z Belgradu, Paweł Huelle z Gdańska, Magda Carneci z Bukaresztu, Christopher Merrill z Iowa, Nino Žalica z Sarajewa/Amsterdamu i Ana Pejcinova ze Skopje – tragedia Bośni, symbolizująca porażkę wielokulturowego świata i wartości go konstytuujących, stała się doświadczeniem pokoleniowym. Pisali i tworzyli na ten temat, brali udział w publicznych debatach i akcjach społecznych. 

Podczas licznych spotkań Café Europa (Amsterdam, Sztokholm, Kraków, Sejny, Bukareszt, Iowa, Warszawa, Barcelona, Saragossa, Warszawa) rozszerzali krąg wymiany myśli i twórczej współpracy, zapraszali do uczestnictwa w spotkaniach miejscowych twórców, inicjowali dyskusje w mediach. I choć z czasem tematem przewodnim tych spotkań były różne palące problemy współczesności, zawsze istotnym punktem odniesienia dla nich było wspólne doświadczenie tragedii Bośni. Dlatego zaczęto ich nazywać „Pokoleniem Bośni”. Po 10 latach od zainicjowania Café Europa spotkają się ponownie w Sarajewie, aby w formie literackiej, artystycznej ekspresji podzielić się swoim doświadczeniem zdobytym w czasie wojen w Jugosławii i znaczeniem tego doświadczenia w dzisiejszej, borykającej się z kryzysem wielokulturowości, Europie. 

Spotkania “Café Europa” odbywają się w niepowtarzalnej atmosferze kawiarni literackiej ciągnącej się do późna wieczór, z publicznością przy stolikach, dyskusjami, czytaniem poezji i twórczych manifestów, akompaniamentem muzyki i śpiewu. Tematem przewodnim będzie problematyka dialogu międzykulturowego, zerwanych mostów, uchodźców i emigrantów, nowego oblicza współczesnej tożsamości kulturowej Europy. Będziemy szukać także odpowiedzi na pytanie, co charakteryzuje pokolenie Bośni i jaka lekcja wynika z tego doświadczenia dla Europy dzisiaj? 
Widownię stanowić będzie publiczność z Sarajewa oraz uczestnicy sympozjum „Nowa Agora” – około 250 osób. Przygotowany zostanie specjalny almanach „Pokolenie Bośni” w języku bośniackim i angielskim, zawierający wiersze, eseje, rozmowy, reprodukcje, biogramy twórców etc. 

Spotkanie pomyślane jest jako wydarzenie artystyczno-intelektualne, podejmujące dyskusję nad doświadczeniem pisarzy i artystów wyniesionym z wojen w byłej Jugosławii. Naszym zamiarem jest ukazanie tragedii Bośni i innych wielokulturowych regionów dawnej Jugosławii jako źrodła kryzysu gnębiącego całą dzisiejszą Europę. Celem spotkania jest zainicjowanie debaty na ten temat, która będzie kontynuowana w innych miastach europejskich. 

O spotkaniu: 

Belgradzka "Politika" 

www.islambosnia.ba 

www.saray.net 

www.rijaset.ba 

www.eni-news.com 

www.ekapija.com 

www.buybook.ba 

www.sarajevo-x.com