Druga edycja Sympozjonu "Warto zapytać o kulturę" w Tykocinie z udziałem Pogranicza.

Szanowny Panie 

Sympozjon „Warto zapytać o kulturę” został zainicjowany w 2005 roku przez środowiska twórcze oraz władze województwa podlaskiego jako długofalowy program, stanowiący istotną część strategii rozwoju regionalnego. Tematem pierwszej edycji sympozjonu, było budowanie tożsamości regionalnej w oparciu o kulturowe dziedzictwo i współczesne wyzwania stojące przed Polską i regionem Podlasia. Obok dyskusji i wydarzeń artystycznych, odbyła się prezentacja specjalnie z tej okazji wydanej książki pt. „Warto zapytać o kulturę”, która stanowi antologię tekstów autorstwa 35 artystów i animatorów kultury z Podlasia poświęconych specyfice kulturowej tej części Polski i szansom ich wykorzystania dla budowania przyszłości regionu. Kolejne spotkanie poświęcone będzie perspektywom współpracy ludzi kultury i przedsiębiorców na rzecz wspólnego celu, jakim jest rozwój regionalny w sferze zarówno gospodarczej jak i duchowej. Możliwości tej współpracy pozostają na Podlasiu zupełnie niewykorzystane. Ciągle bardzo mało można wskazać przykładów zaangażowania się prywatnych i państwowych przedsiębiorstw we wspieranie rozwoju kultury. W niewielkim również stopniu środowiska kultury wykazują inicjatywę pozyskania dla swej działalności ludzi biznesu jako poważnego i perspektywicznego partnera. Zadaniem Sympozjonu, organizowanego w tym roku pod hasłem Ludzie kultury i przedsiębiorcy – perspektywy współpracy, byłaby zmiana tego stanu rzeczy poprzez zainicjowanie rzeczywistego dialogu między tymi środowiskami, krytyczną analizę sytuacji, określenie wspólnych celów, wypracowanie konkretnej ścieżki realizacji wspólnych przedsięwzięć w najbliższej przyszłości. Jednym z owoców Sympozjonu będzie publikacja kolejnej książki z cyklu „Warto zapytać o kulturę”, której zawartość opracowana zostanie w oparciu o materiały i wypowiedzi osób zgromadzonych na Sympozjonie. 

Serdecznie zapraszam 
Marszałek Województwa Podlaskiego

Kultura, kapitał społeczny, przedsiębiorczość, rozwój regionu - to hasła pod którymi odbywało się tykocińskie spotkanie w dniach 27-28 października 2006 r. 

Otwarcia sympozjonu dokonali: gospodarz alumnatu tykocińskiego ks. Witold Nagórski oraz przewodniczący Sejmiku Województwa Podlaskiego Zbigniew Krzywicki. 

"Kultura jest jak powietrze" (Vaclav Havel) 
"Kultura jest formą bytowania człowieka na ziemi" (Jan Paweł II) 
Te dwa określenia kultury przywołał prowadzący spotkanie Dariusz Jachimowicz, dyrektor Domu Pracy Twórczej w Wigrach. One wyznaczały szeroki zakres rozumienia terminiu "kultura" podczas spotkania. 

Głównym punktem sympozjonu była dwudniowa debata. Wprowadzeniem do niej był wykład Grzegorza Domosławskiego "Ludzie kultury i przedsiębiorcy. Perspektywy współpracy". Był też czas na prezentacje projektów realizowanych przez niektórych uczestników sympozjonu i nocne zwiedzanie Tykocina. 

Debata 

Rozpoczęła się po wykładzie Grzegorza Domosławskiego, który sformułował "kilka uwag na temat styku i współzależności kultury i przedsiębiorczości". Na jej przebieg duży wpływ wywarło pytanie skierowane do ludzi biznesu: Czy przedsiębiorcy czują się mecenasami kultury? 

W debacie pojawiło się wiele wątków: 

- Biznesmeni są mecenasami kultury, mają jednak odczucie, że ludzie kultury stawiają im jedynie żądania. Przedsiębiorca chce wiedzieć, jakie będzie miał korzyści ze swojego wkładu w projekty i działania kulturowe. 

- Zwrócono uwagę na zagadnienie wspierania twórców kultury. Wiele dziedzin twórczości zanika z powodu braku wsparcia. 

- Paradoksalnie okazuje się, że każdy twórca jest przedsiębiorcą. Wytwór kultury trzeba bowiem sprzedać – a to jest działalność przedsiębiorcza. 

- Konieczność przełamania stereotypów: 1. relacja kultura-przedsiębiorczość nie może się sprowadzać tylko do problemu pieniędzy, potrzebne jest partnerstwo. 2. ludzie kultury mają swoisty kompleks – sądzą, że wszystko musi zmierzać do celu utylitarnego, przez to jednak zatraca się atmosferę swobodnej rozmowy, swobodnej wymiany myśli. 

- Wielu przedsiębiorców nie przybyło na spotkanie. Co zrobić, by wciągnąć ich w sferę zainteresowania kulturą? 

- Przedsiębiorcy są ludźmi mającymi problem z natłokiem zajęć, dlatego oczekują konkretów od ludzi kultury. 

- Wiele razy przewijał się wątek braku odpowiedniej edukacji przygotowującej do uczestnictwa w kulturze. 

- Kultura i przedsiębiorczość to elementy tego samego świata. Nie można ich sobie przeciwstawiać. Konsekwencjami lekceważenia kultury wysokiej jest brak porozumienia, umiejętności rozmawiania. 

- Ludzie kultury i biznesmeni są animatorami zmiany społecznej. To jest dla nich pole spotkania. 

- Trudności i absurdy sytuacji polityczno-prawnej, na które natrafiają przedsiębiorcy, którzy chcą wspierać kulturę. Często nieracjonalne przepisy finansowe utrudniają czy wręcz uniemożliwiają wspieranie kultury. 

- Zwrócono uwagę, że być może potrzebne są częstsze spotkania tego typu, tym razem zainicjowane przez świat biznesu. Takie spotkania dawałyby przestrzeń i czas do wspólnego przygotowywania działań. Konieczne jest tutaj również uchwycenie nowych zjawisk w kulturze. 

- Szansą dla Podlasia byłby dobry program turystyczny angażujący sfery biznesu i kultury. Obecnie brakuje materiałów, informacji książek o regionie. Za mało jest też wydarzeń kulturalnych promujących województwo. Konieczna jest promocja kultury - propagowanie imprez, instytucji, postaci będących wyróżnikami regionu. Pożyteczne byłoby wytwarzanie swoistej mody na kulturę, wykorzystywanie "ikon kultury". 

- Kultura jest procesem przemiany człowieka. Niski kapitał społeczny ma negatywne skutki – brak zaufania społecznego w kwestii wykorzystania środków finansowych na kulturę. 

- Przez dialog do większego zaufania, przez zaufanie do lepszej współpracy; czy potrzebna jest szersza debata publiczna na ten temat z większym zaangażowaniem mediów; budowanie wspólnoty opartej na wspólnym interesie rozwojowym i etosie zbudowanego dzieła; zatrzymywanie i przyciąganie młodych talentów; jakich elit najbardziej potrzebuje Podlasie; migracja - zagrożenie czy szansa. 

- Twórcy są pozostawieni samym sobie, jako że często reprezentują tylko siebie samych. 

Drugiego dnia sympozjonu starano się sfromułować postulaty konkretnej współpracy świata biznesu i kultury: 

- Doprowadzić do Spotkania Podlaskiego Forum Gospodarczego z ludźmi kultury. Poświęcone byłoby prezentacji wzajemnych oczekiwań. 

- Powołać nieformalną radę, zespół roboczy do kontynuacji tego, co zostało zainicjowane na spotkaniu. Konieczne są bowiem częstsze spotkania ludzi biznesu i kultury. 

- Stworzyć "targ idei", kanał przepływu informacji, np. odpowiednią stronę internetową. W odpowiedzi na ten postulat pojawiły się informacje o już istniejących stronach internetowych - portalu www.e-kultura.pl, stronie pogranicze.sejny.pl, stronie Domu Pracy Twórczej w Wigrach, które mogą temu służyć. 

- Ufundować wspólnie z przedsiębiorcami nagrodę promującą nową twórczą formę działań w kulturze. 

- Docenić rolę profesjonalnego marketingu w promocji regionu, komunikacji z odbiorcą. 

- Pozyskać pomoc przedsiębiorców w kwestii wykorzystania funduszy europejskich; problemem jest ich pozyskiwanie ze względu na wkład początkowy. 

- Zorganizować na Podlasiu kongres obywatelskio poświęcony problemowi kapitału społecznego. 

Konkluzje: 

- powołać mały zespół roboczy z udziałem ludzi kultury i biznesu pod przewodnictwem Krzysztofa Czyżewskiego i Danuty Kaszyńskiej, który będzie kontynuował działania zainicjowane na spotkaniu; 

- przygotować memorandum do nowych władz samorządowych poruszające zagadnienia omawiane na spotkaniu; 

- stworzyć internetowe płaszczyzny wymiany informacji; 

- przygotować publikację poświęconą tematyce biznes-kultura. 

Relacja ze spotkania na Wrotach Podlasia