I etap projektu dziecięcego "Skarby pogranicza" z udziałem dzieci z pogranicza niemiecko-duńskiego i polsko-litewskiego. 
W programie: warsztaty artystyczne, prezentacje tradycji kulturowych: pieśni, tradycji ludowych, religijnych, praca nad spektaklem, spotkania ze starszymi ludźmi. Spotkanie odbyło się w Sejnach.

Projekt "Skarby Pogranicza" 


Termin: 

I etap – 20-26 sierpnia 2001 roku, Sejny 

II etap – 13-19 września 2001 roku, Dania 

III etap – czerwiec 2002 roku, Dania 

Uczestnicy: 

dzieci niemieckie i duńskie po dwóch stronach granicy oraz dzieci z pogranicza polsko-litewskiego 

dzieci polskie i litewskie biorące udział w projekcie realizować będą program "Ścieżka zakorzenienia". 


I etap 

Warsztaty artystyczne dla dzieci polskich, litewskich oraz dzieci niemieckich z Danii. Praca przebiegać będzie na dwóch płaszczyznach: 

– prezentacja wielokulturowej tradycji pogranicza polsko-litewskiego, wycieczki po okolicach, spotkania z rodzicami i dziadkami w domach dzieci, prezentacja tradycji kulturowej – pieśni, tradycji ludowych, tradycji religijnych – cerkwie, kościoły protestanckie, synagogi, kościoły katolickie 

– wspólna praca artystyczna nad spektaklem "Kroniki Sejneńskie", wprowadzenie dzieci w metodę pracy Ośrodka "Pogranicze", udział w zabawach teatralnych, przygotowanie dzieci niemieckich do udziału w przedstawieniu "Kroniki sejneńskie". 

Rola dzieci niemieckich polegałaby również na takim uczestnictwie w pracy artystycznej z dziećmi w Sejnach, aby mogły stać się one przewodnikami dla dzieci z Polski w czasie ich pobytu w Danii i aby to dzieci niemieckie przed spektaklami w Danii mogły opowiedzieć o swoich refleksjach z pogranicza polsko-litewskiego. 

Spotkanie zakończy się przygotowaniem wspólnej "mapy podróży", gdzie odnotowane i narysowane będą najważniejsze miejsca, które odwiedziły dzieci. 


II etap 

Prezentacja spektaklu "Kroniki Sejneńskie" w miejscowościach zamieszkałych przez mniejszość niemiecką oraz Duńczyków w Danii. 

Prezentacji spektaklu towarzyszyć będzie zaprzyjaźniona już grupa dzieci tzw. "przewodników" z Danii, która zaprezentuje dzieciom z Polski nie tylko swój region, ale opowie również o swojej podróży na pogranicze polsko-litewskie. 

Również ten etap zakończy się przygotowaniem wspólnej "mapy podróży", gdzie odnotowane i narysowane będą najważniejsze miejsca, które odwiedziły dzieci. 


III etap 

Skarby pogranicza 

Uczestnicy: 10 dzieci z Sejn (5 polskich i 5 litewskich) 
14 dzieci z Danii (7 dzieci niemieckich i 7 dzieci duńskich) 

14 dzieci z Niemiec (7 dzieci duńskich i 7 dzieci niemieckich) 

Język spotkania: niemiecki, polski z pomocą tłumaczy oraz angielski do zwykłych rozmów dzieci. 


Struktura pracy: 

Praca artystyczna odbywać się będzie w pięciu grupach 7-8 osobowych. Grupy powinny być mieszane. Wszystkie dzieci przechodzić będą przez każdy rodzaj pracy, każdy warsztat. 


W pracy odwoływać się będziemy do dwóch przestrzeni: 

– przestrzeni najbliższej człowiekowi związanej z rodziną, domem, miejscem zamieszkania, historią oraz 

– przestrzenią otaczającą człowieka, czyli natury i świata zewnętrznego. 


Działania artystyczne i edukacyjne wobec przestrzeni: 

I. Dom, Rodzina, Moje Miejsce 

Łódź – Dom 

– warsztat budowy łodzi – prowadzenie pracy – Markus Herschbach 

dzieci uczestniczyć będą w przygotowaniu łodzi poprzez: 

– przygotowanie swoich projektów łodzi, 

– znalezienie nazwy dla łodzi, 

– napisanie historii łodzi, 

– znalezienie symboliki łodzi oraz skojarzeń – rozmowy, na przykład, na temat: kogo zabrałbym na łódź, gdzie chciałbym popłynąć łodzią, gdzie znalazłbym przystań dla łodzi, itd. 

– pomoc przy budowie łodzi 

Łódź może być wykonana z różnych materiałów, np. kamieni, drewna, może również przybrać bardzo symboliczną formę. Projekt łodzi i prowadzenie całości – Markus Herschbach. 


Skrzynie do ukrycia skarbów 

– warsztaty ceramiczne – przygotowanie pięknych skrzyń z gliny do ukrycia w nich Skarbów. Prowadzenie pracy – Wiesław Szumiński. 

Praca nad znajdowaniem kolejnych skarbów poprzedzona zostanie warsztatami teatralnymi i zabawami teatralnymi oraz rozmowami. 

Działania artystyczne związane z wypełnianiem skrzyń skarbami i prowadzenie warsztatów – Ute Willimzig Spiekermann, Bożena Szroeder 

1. Świętość: technika – linoryt (czym jest dla dzieci świętość, jakie jest miejsce Boga, czy istnieje przestrzeń sacrum, itd.) 

2. Rodzina: technika dowolna (mogą to być zdjęcia, do których dzieci dopiszą komentarz, rozmowy na temat: mama, dziadkowie – znalezienie symboliki, skojarzeń, najpiękniejsze wspomnienia, itp.) 

3. Sąsiad: technika- wywiady, jakie przeprowadzą między sobą dzieci, aby dowiedzieć się jak najwięcej o sobie nawzajem zapisane na papierze. 

4. Marzenie: technika – praca plastyczna akwarelami. 

5. Miejsce, w którym jestem – zapisane kilkoma słowami znalezione kamienie, na których dzieci zanotują swoje refleksje. 


II Świat zewnętrzny, natura 

Drzewa przyszłości 

Uczestnicy warsztatów przywiozą ze sobą drzewka ze swoich miejsc, którymi obsadzony zostanie teren wokół zbudowanej wspólnie łodzi bądź miejsce przy amfiteatrze, gdzie wskutek wichury pozostała pustka. Jeśli byłoby to możliwe drzewka powinny znaleźć swoje nowe miejsce również wokół "alei honoru". Dotknięcie tego miejsca poprzedzone powinno być opowieścią dzieci z Danii i Niemiec o miejscach pamięci, która przywoła historie pogranicza duńsko-niemieckiego. 

Opowieściami o podobnych miejscach w Polsce podzielą się dzieci z pogranicza polsko-litewskiego, ilustrując to fotografiami, książkami czy też prezentując filmy dokumentalne. 

Drzewa przeszłości 

Budowa instalacji Mówiące drzewa – projekt i prowadzenie Wiesław Szumiński. Materiałem do instalacji będą drewniane drągi oraz znalezione w miejscu pracy drzewa i gałęzie, które po nadaniu im formy artystycznej staną w przestrzeni w różnych miejscach, na przykład: przy alei honoru, na łące, w porastającym lesie. Część z "mówiących drzew" znajdzie swoje miejsce tuż przy łodzi i stanowić będzie rodzaj masztów dla wybudowanej łodzi. 

Kolejnym etapem będą rozmowy na temat przeszłości, mojego miejsca w świecie, tożsamości, tolerancji, itd. Praca prowadzić będzie do przygotowania glinianych tabliczek, które będą życiorysami drzew i gdzie drzewa będą opowiadać i dzielić się tym, jak widziały świat. 

Prowadzenie pracy – rozmowy – Ute i Bożena 

Gliniane tabliczki – Wiesław Szumiński 


Rytm pracy: 

Cały dzień wypełniony byłby pracą w poszczególnych warsztatach, natomiast wieczory poświęcone byłyby prezentacji przez dzieci własnych regionów. Dzieci przywiozą ze sobą nie tylko opowieści o swoich miejscach (na przykład o Wikingach),ale również przedmioty, którymi wypełniony zostanie wspólny skarb uroczyście zakopany w dzień wieńczący warsztaty wobec zaproszonych gości. Mogą to być teksty pieśni, zdjęcia ze swoich miejsc, hafty, zapisane legendy, dzieła sztuki ludowej, książki, itd. 

Otwieranie skrzyń ze skarbami 

Zakończenie warsztatów odbędzie się wobec zaproszonych gości, mieszkańców okolicznych miejscowości, rodziców i stanie się prezentacja wspólnej pracy w formie "Otwierania skrzyń ze skarbami" (prezentacja zawartości skrzyń, wystawy, odczytywanie tekstów, wspólne pieśni i zabawy).