Rozmowa z Anną Ficowską-Teodorowicz - córką Jerzego Ficowskiego w "Gazeta Wyborcza" 31.08.2014

- Kiedy ojciec pod koniec życia przyglądał się zmieniającemu się miastu, mówił, że chwilami go nie poznaje, że znane miejsca zarosły wieżowcami i stały się obce. Czułam w tym smutek, że ta nowa Warszawa już nie jest jego - mówi o Jerzym Ficowskim jego córka Anna Ficowska-Teodorowicz. W przyszłym tygodniu w kinie Atlantic odbędzie się wieczór z okazji jego 90. urodzin.

Mówił o sobie "odkrywca Papuszy" i "wyznawca Schulza". Urodził się w 1924 r. w Warszawie. W trakcie wojny brał udział w tajnych kursach Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. Odkrył wtedy prozę Brunona Schulza. W czasie powstania walczył w pułku AK "Baszta" na Mokotowie. Stracił wtedy prawie wszystkich przyjaciół.

Debiutował w 1948 r. tomem "Ołowiani żołnierze". Przez dwa lata wędrował z taborem cygańskim - zaowocowało to książkami m.in. "Cyganie na polskich drogach" i "Demony ludzkiego strachu". W taborze poznał Papuszę, romską poetkę, którą tłumaczył i pomógł wydać. Bywał oskarżany za to, co stało się z nią później. Papusza, posądzona o zdradę cygańskich tajemnic, została wyklęta przez społeczność. Umierała w nędzy.

Niechętnie mówił o prywatnym życiu. Był dwukrotnie żonaty. Z malarką Wandą Ficowską miał dwie córki - Krystynę i Magdalenę. W latach 60. poznał Elżbietę, przyszłą drugą żonę, którą jako półroczne niemowlę uratowała z warszawskiego getta Irena Sendlerowa. - Ta historia zrobiła na ojcu wielkie wrażenie - mówi Anna Ficowska-Teodorowicz, najmłodsza córka pisarza. - Ojciec był w czasie wojny świadkiem Holocaustu, z czym nie mógł sobie poradzić do końca życia. A mama jest niezwykłym dowodem historii szczęśliwej. Gdyby moi rodzice nie ocaleli cudem - ojciec z powstania, a mama z getta - nie byłoby ani mnie, ani trójki moich dzieci.

To jej Jerzy Ficowski powierzył w testamencie opiekę nad spuścizną literacką. Wspólnie z mamą powołała Fundację Literacką im. Jerzego Ficowskiego. Rodzinne archiwum pełne jest nigdy niepublikowanych zdjęć, rysunków, zapisków, pamiętników.

 cały artykuł  "Gazeta wyborcza" , 31 sierpnia 2014